राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय कामगार चळवळीचे ज्येष्ठ वकील संजय सिंघवी कामगारांच्या हक्कांसाठी समर्पित आवाजाचे मुंबईत निधन

 

कामगार संघटनावादी, वकील आणि राजकीय कार्यकर्ते संजय सिंघवी यांना सलाम!

ज्येष्ठ वकील आणि कामगारांच्या हक्कांसाठी समर्पित आवाजाचे ६८ व्या वर्षी मुंबईत निधन झाले.

मुंबई : मुंबई उच्च न्यायालयातील वरिष्ठ वकील, भारतीय कामगारांच्या संघर्षात एक महत्त्वाचा सहभागी आणि एक समर्पित कम्युनिस्ट म्हणून काम करणारे एक प्रमुख राजकीय कार्यकर्ते आणि जनआंदोलनांचे सहकारी असलेले संजय सिंघवी यांचे २३ एप्रिल रोजी ६७ व्या वर्षी मुंबईतील हिंदुजा रुग्णालयात निधन झाले. त्यांच्या पश्चात त्यांची पत्नी, जेन कॉक्स, जी स्वतः वकील आहेत, एक भाऊ आणि त्यांचे कुटुंब असा परिवार आहे. संजय सिंघवी हे कर्करोगाने ग्रस्त होते.

गुरुवारी दुपारी दादर येथील विद्युत स्मशानभूमीत त्यांचे अंत्यसंस्कार करण्यात आले. यावेळी हजारोंच्या संख्येने  सामाजिक आणि राजकीय कार्यकर्ते, वकिल उपस्थित होते. कामगार एकता आणि एकतेच्या घोषणा देत त्यांच्यावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. राजकीय वातावरणातील वैयक्तिक भावना बाहेर काढणाऱ्या एका मार्मिक क्षणात, जेन कॉक्सने त्यांच्या छातीवर गुलाबाचे फूल ठेवले आणि शेवटच्या क्षणी त्यांच्या दीर्घकालीन जोडीदाराला निरोप दिला.

संजय सिंघवी हे ज्येष्ठ वकील के.के. सिंघवी आणि वकील पुष्पा सिंघवी यांच्या दोन मुलांपैकी मोठे होते. दोघेही तरुणपणी अविभाजित भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचे (सीपीआय) सदस्य होते. त्यांचे शिक्षण सेंट झेवियर्स स्कूल आणि नंतर सेंट झेवियर्स कॉलेजमध्ये झाले. "प्राचार्यांविरुद्धच्या कारवाया आणि विद्यार्थ्यांच्या महत्त्वाच्या समस्यांवर प्रकाश टाकण्याच्या प्रयत्नांमुळे" अनुक्रमे बी.एससी आणि बीएच्या तिसऱ्या वर्षात प्रवेश नाकारण्यात आला तेव्हा त्यांनी रवींद्र हजारी यांच्यासोबत उपोषण केले. खरं तर, त्यांची लढाई कॅन्टीन कामगारांना योग्य वेतन मिळावे यासाठी होती. नऊ दिवसांच्या उपोषणानंतर, कॉलेज अधिकाऱ्यांना त्यांना प्रवेश द्यावा लागला, परंतु कायदेशीर लढाईपूर्वी नाही ज्यामध्ये इंदिरा जयसिंग दोन्ही विद्यार्थ्यांसाठी हजर होत्या..!

राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय कामगार चळवळीतील तसेच डाव्या-पुरोगामी चळवळीतील त्यांच्या अमूल्य योगदानाची आठवण करून देताना, सीपीआय (एमएल) मधील वरिष्ठ सहकाऱ्यांनी संजय सिंघवी यांच्या दृष्टिकोन आणि विश्लेषणाने नेहमीच संघटनात्मक सांप्रदायिकतेवर मात कशी केली यावर भाष्य केले. त्यांनी सातत्याने कामगार वर्गाच्या व्यापक हितांना लक्षात ठेवून काम केले आणि नेतृत्वाची जबाबदारी मोठ्या समर्पणाने स्वीकारली. देशातील कामगारविरोधी धोरणे आणि फॅसिस्ट प्रवृत्तींना विरोध करण्यासाठी एक व्यापक राजकीय आघाडी उभारण्यावर त्यांचा ठाम विश्वास होता, त्यांनी कधीही संकुचित विचारसरणीला चळवळ कमकुवत होऊ दिली नाही. विद्यार्थीदशेत फी वाढीविरुद्ध यशस्वी विद्यार्थी संघर्ष असो, ठाण्यातील वागळे इस्टेटमधील कामगार चळवळ असो, आंतरराष्ट्रीय चळवळ समन्वय असो, झोपडपट्टीवासीयांच्या हक्कांचे संघर्ष असो, लोकशाहीच्या रक्षणासाठी संघर्ष असो, दलित मुक्तीचे प्रश्न असो किंवा सामान्य लोकांशी संबंधित कोणताही विषय असो, संजय सिंघवी यांनी एक मजबूत छाप सोडली.